Kadriranje i kompozicija predstavljaju osnovu svake fotografije i odnose se na način na koji se elementi unutar fotografskog kadra organizuju i postavljaju kako bi se stvorila harmonična i privlačna slika. Kroz kontrolu kadriranja i kompozicije, fotograf ne samo da usmerava pažnju posmatrača na određene tačke u slici, već i prenosi osećanja, priču ili poruku.
1. Kadriranje
Kadriranje je proces odlučivanja koji će delovi scene biti uključeni u okvir (kadar), a koji isključeni. To je fizički okvir unutar kojeg se odvija kompozicija. Može se kontrolisati fizičkim pozicioniranjem kamere, ali i putem odabira objektiva ili korišćenjem tehnika u postprodukciji.
Kadriranje može biti:
- Široko (Wide Frame): Koristi se za prikazivanje velikih scena, pejzaža ili arhitekture, gde je cilj obuhvatiti što više elemenata.
- Srednje (Medium Frame): Fokusira se na određeni subjekat dok i dalje daje kontekst okruženja.
- Uži (Close Frame): Usmerava pažnju na detalje ili pojedinca, često se koristi za portrete ili isticanje specifičnih elemenata.
2. Kompozicija
Kompozicija se odnosi na način na koji su različiti elementi unutar kadra postavljeni kako bi se postigla vizuelna ravnoteža i estetski prijemčiva slika. Postoji nekoliko pravila i tehnika kompozicije koje fotografi koriste da bi kreirali slike sa jakim vizuelnim efektom.
- Pravilo trećina: Podelite kadar na devet jednakih delova pomoću dve horizontalne i dve vertikalne linije. Ključni elementi fotografije (subjekat, oči, horizont) postavljaju se duž ovih linija ili na njihovim presečištima.
- Simetrija i ravnoteža: Simetrična kompozicija stvara osećaj ravnoteže i harmonije, gde su elementi unutar kadra podjednako raspoređeni s leve i desne strane. Asimetrična ravnoteža je suptilnija, ali može stvoriti dinamičniju i interesantniju fotografiju.
- Linije vođenja: Korišćenje prirodnih ili veštačkih linija unutar scene, poput puteva, rečnih tokova ili zidova, da bi se usmerila pažnja posmatrača ka glavnom subjektu.
- Okvir unutar okvira: Korišćenje elemenata iz scene (poput prozora, vrata ili grana) da uokvirite subjekat unutar kadra, dodajući dubinu slici.
- Minimalizam: Korišćenje što manje elemenata unutar kadra kako bi se stvorila čista i fokusirana kompozicija.
- Ritam i ponavljanje: Ponavljanje oblika, linija ili boja unutar kadra kako bi se stvorio vizuelni ritam koji vodi oko posmatrača kroz fotografiju.
3. Zlatni presek
Zlatni presek je matematički princip koji se koristi u umetnosti, dizajnu i fotografiji kako bi se kreirala vizuelna ravnoteža i sklad u kompoziciji. U fotografiji, zlatni presek se koristi za postavljanje ključnih elemenata slike na takav način da privlače pažnju posmatrača na prirodan i prijatan način. Zlatni presek se često koristi kao sofisticiranija alternativa pravilu trećina.
